Gwaith celf graddedigion Met Caerdydd yn cael ei arddangos ar safle treftadaeth Cymru

Mae tri gwaith celf o raddedigion BA (Anrh) Gradd Cerameg Prifysgol Metropolitan Caerdydd bellach yn cael eu harddangos yng nghrochendy enwocaf Cymru, Nantgarw China Works, ger Caerdydd.

Yn gartref i borslen enwog Nantgarw, Nantgarw China Works yw'r ffatri porslen olaf sy'n weddill o'r 19eg ganrif yn y DU. Bellach yn amgueddfa ac atyniad i ymwelwyr, roedd y safle treftadaeth yn cynhyrchu porslen mor gain cafodd ei brynu gan frenhiniaethau.

Diolch i gyllid newydd a grëwyd gan Gymdeithas Celf Gyfoes Cymru (CASW), mae'r artistiaid sy'n dod i'r amlwg o Met Caerdydd wedi cael cyfle i gynhyrchu ac arddangos gwaith newydd, gan feithrin talent greadigol yng Nghymru.

Ysbrydolwyd pob un o waith graddedigion Met Caerdydd gan dreftadaeth Cymru. Dod ag ystod o arddulliau artistig a thechnegau cerameg o'r arbrofol, i gelfyddyd union nerikomi Japaneaidd.

Graddiodd Toni de Jesus, sy'n byw yng Nghaerdydd, o Met Caerdydd yn 2018 ac mae'n artist newydd, enillydd gwobr FRESH yn Biennale Cerameg Prydain 2019 ac mae eisoes wedi cael ei arddangos yn Oriel Gelf Glynn Vivian yn Abertawe.

Gan gymryd ysbrydoliaeth o'i thref enedigol yng nghymoedd de Cymru, mae Naomi Palmer, a raddiodd yn 2024, yn creu gweithiau celf trawiadol, tryloyw, gan ddefnyddio porslen a chlai parian.

Graddiodd Sophie Jo Edwards, o Landysul, o Met Caerdydd yn 2024 ac mae hefyd wedi dod ag ymateb artistig unigryw i Nantgarw gan ddefnyddio deunyddiau a gafwyd o'r safle treftadaeth.

Dywedodd Sophie: "Mae cael gwahoddiad i greu gwaith i Nantgarw wedi bod yn fraint sydd wedi rhoi momentwm yn fy nhrosglwyddiad o fyfyriwr i artist, ac mae wedi bod yn ystyrlon cyfrannu at hanes cyfoethog yr amgueddfa."

Nantgarw yw'r unig waith porslen sydd wedi goroesi ers dechrau'r 1800au yn y DU ac mae'r porslen a gynhyrchir yma yn dal i gael ei ystyried yn un o'r gorau a wnaed erioed. Agorwyd ym 1813, a pharhaodd am ganrif fel crochendyfa, gan wneud nwyddau cartref a phibellau tybaco hefyd.

Bellach yn cael ei redeg gan ymddiriedolaeth elusennol, mae ymwelwyr heddiw yn derbyn taith dywys o amgylch adeiladau gwreiddiol y ffatri, casgliad cerameg hanesyddol a chyfoes, yn ogystal â chyfle i ymlacio gyda phaned neu bori'r siop anrhegion, sy'n berffaith ar gyfer y rhai sy’n caru crochenwaith.

Dywedodd Duncan Ayscough, Uwch Ddarlithydd ar y radd BA (Anrh) mewn Cerameg ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd: "Mae'n wych clywed bod tri o raddedigion gradd cerameg Met Caerdydd, Toni, Naomi a Sophie Jo, wedi cael eu dewis ar gyfer y wobr fawreddog hon.

"Mae Nantgarw China Works yn enwog am ei ymdrech ddi-baid i ragoriaeth dechnegol ac arloesedd creadigol. Mae'r gwneuthurwyr hyn i gyd yn deall gwerthoedd y crochenwaith hwn yn eu teithiau creadigol eu hunain ac wedi datblygu eu deunyddiau unigryw a'u hiaith greadigol eu hunain, gan greu gweithiau diddorol a hardd sy'n ymgysylltu â gwerthoedd a heriau cymdeithasau cyfoes."

Mae'r amgueddfa wedi caffael gwaith newydd gan bob un o'r artistiaid diolch i gefnogaeth gan Gymdeithas Celf Gyfoes Cymru (CASW) sy'n creu'r wobr a ariannwyd gan rhodd y diweddar Athro Bryan Hibbard ac a enwyd er cof am Bryan a'i ddiweddar wraig, Dr Elizabeth Hibbard, y ddau yn gefnogwyr hirdymor i CASW.

Dywedodd Rowland Davies, Cadeirydd CASW, "Mae CASW yn falch iawn bod Gwobr Hibbard gyntaf wedi cael ei dyfarnu i Amgueddfa Waith Tsieina Nantgarw a'i bod wedi cael ei defnyddio i gaffael gweithiau cerameg newydd mor gyffrous."