Canolfan Iechyd, Imiwnoleg, Microbioleg a'r Amgylchedd

Mae CIDA yn grŵp o academyddion, ymchwilwyr a staff ymgynghori proffesiynol sy'n ymroddedig i asesu a datrys materion sy'n ymwneud ag iechyd galwedigaethol ac amgylcheddol – yn bennaf y rhai sy'n ymwneud â bioaerosolau (gronynnau a gludir yn yr awyr fel bacteria neu ffyngau a all achosi problemau iechyd difrifol).

Mae'r ganolfan yn archwilio iechyd a bywiogrwydd yr amgylchedd naturiol, gan archwilio'r berthynas rhwng ecosystemau iach a llesiant corfforol a meddyliol y bobl sy'n byw ac yn gweithio ynddynt.

Mae'r grŵp hwn yn ymchwilio i bathogenau dynol sy’n deillio o facterial, ffyngau a firysau. Mae ei astudiaethau yn cwmpasu pathogenau sy'n effeithio ar amrywiaeth o wahanol systemau organau, ymatebion imiwnedd lletywyr, a datblygu triniaethau gwrthficrobaidd synthetig a naturiol.

Mae gan y grŵp ddiddordeb hefyd mewn gweithredu technolegau arloesol a chynaliadwy i greu dyfeisiau a thriniaethau biofeddygol bio-sylfaenol, sy'n gysylltiedig â bioeconomi gylchol (lle mae adnoddau biolegol yn cael eu hailddefnyddio a'u hailgylchu i leihau gwastraff a chefnogi iechyd amgylcheddol hirdymor).

I gynnal ei ymchwil, mae'r grŵp yn defnyddio ystod o offer a chyfleusterau arbenigol, gan gynnwys labordy sy'n gallu cynhyrchu geliau bio-seiliedig a myco-deunyddiau, ochr yn ochr â thechnegau dadansoddol i werthuso cynhyrchion naturiol.

Mae'r grŵp yn arwain cydweithrediadau cenedlaethol a rhyngwladol gyda phartneriaid diwydiant, academaidd a chlinigol sy'n cefnogi cymuned labordy fywiog o fyfyrwyr PhD, meistr ac israddedig.

Mae ei arbenigedd amrywiol yn caniatáu iddo fynd i'r afael â heriau ymchwil cyfoes, gan gynnwys ymwrthedd gwrthficrobaidd, heintiau anadlol mewn plant, heintiau’r llwybr wrinol sydd ag ymwrthedd i’r prif gyffuriau a heintiau clwyfau cronig.

Mae'r grŵp hwn yn canolbwyntio ar ddeall yn well yr effaith a'r cyfyngiadau sydd gan risgiau iechyd galwedigaethol, amgylcheddol ac iechyd y cyhoedd ar ansawdd bywyd yn y gwaith ac mewn mannau cyhoeddus.

Mae ei waith yn rhychwantu'r byd, gyda phrosiectau lleol yma yng Nghymru, yn ogystal â chydweithrediadau â llywodraethau lleol a chenedlaethol a phartneriaid diwydiannol yn y DU, Ewrop, Affrica a'r Dwyrain Canol.

Mae’r Grŵp Ymchwil Osôn yn cydweithio ag arbenigwyr diwydiant, sefydliadau academaidd a chyrff llywodraethu i leihau nifer y pathogenau a gludir yn yr awyr ac ar yr wyneb mewn adeiladau clinigol a domestig mewn ystod eang o leoliadau, megis amaethyddiaeth a phrosesu bwyd.

Mae'n gwneud hyn trwy ddefnyddio nwyosôn neu dd ŵr osôn i ddiheintio bacteria, firysau a ffyngau fel y gall sefydliadau fodloni safonau rheoleiddio.

Gan weithio ochr yn ochr â mentrau bach a chanolig (BBaChau) a chymdeithasau masnach, mae'r grŵp yn darparu map ffordd rheoleiddio ar gyfer cymeradwyo dyfeisiau diheintio newydd sy'n defnyddio cemegau traddodiadol ochr yn ochr â golau osôn ac uwchfioled-C (UVC).

Mae ganddo hefyd gyfleusterau unigryw, arbenigol ar gyfer diheintio aer dan do a bioffilmiau diwydiannol.

Mae'r platfform offer hwn a ariennir gan Lywodraeth Cymru yn helpu i hyrwyddo cynaliadwyedd ac effeithlonrwydd yn y diwydiant gweithgynhyrchu bwyd a diod yng Nghymru.

Mae ar gael i bartneriaid cenedlaethol a rhyngwladol y Ganolfan sy'n ceisio lleihau gwastraff bwyd neu drosi biomas - fel planhigion neu wastraff - yn danwydd neu gemegau gwerthfawr eraill. 

Mae'r gyfres hon o offer dadansoddol yn pennu hunaniaeth a maint cyfansoddion cemegol sy'n deillio o'r naturiol. Gall echdynnu a nodweddu cynhyrchion o hunaniaeth hysbys neu anhysbys o ddeunyddiau naturiol, yn ogystal â datgelu nodweddion ffisegol penodol geliau a deunyddiau.

Mae ganddo hefyd brofwr straen planhigion sy'n mesur iechyd a bywiogrwydd planhigion, gan ddarparu mewnwelediadau i iechyd cyffredinol amgylchedd i blanhigion a phobl.